ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ, ୨୩/୧୧/୨୦୨୦ (ସନ୍ଧାନ ନିଉଜ) ପୃଥିବୀର ଅନ୍ୟ ଏକ ‘ମିନି ମୁନ୍’ ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଛି । ବିଶେଷ କଥା ହେଉଛି ଏହି କୁନି ଚନ୍ଦ୍ର କିଛି ସପ୍ତାହ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପୃଥିବୀରେ ବୁଲିବ। ଏହା ପରେ ସେ ଯେଉଁଠାରୁ ଆସିଥିଲା ସେହି ସ୍ଥାନକୁ ଫେରିଯିବ । ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଚଳିତବର୍ଷ ସେପ୍ଟେମ୍ବରରେ ଏହି ମିନିମୁନର ସନ୍ଧାନ ପାଇଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ନଭେମ୍ବର ୮ରେ ଏହା ପୃଥିବୀର ପାର୍ବତ୍ୟାଞ୍ଚଳରେ ଲୁଚି ଯାଇଥିଲା । ଡିସେମ୍ବର ପହିଲାରେ ଏହା ପୃଥିବୀର ନିକଟତମ ହେବ । ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ପୃଥିବୀର ଏହି ନୂତନ କୁନି ଚନ୍ଦ୍ରର ରହସ୍ୟ …
ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୭ରେ ଏହି ୬ ମିଟର ସ୍ପେସ୍ ବସ୍ତୁ ପ୍ରଥମେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା । ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ପାନୋରାମିକ୍ ସର୍ଭେ ଟେଲିସ୍କୋପ୍ ଏବଂ ରାପିଡ୍ ରେସପନ୍ସ ସିଷ୍ଟମ୍ -୧ ସହିତ ଏହାକୁ ଦେଖିଥିଲେ । ସେତେବେଳେ କୁନି ଚନ୍ଦ୍ରଟି ନକ୍ଷେତ୍ରପୁଞ୍ଜ ମଧ୍ୟରେ ରହିଥିଲା । ପାନଷ୍ଟାର୍ସ ନାମକ ଏହି ଟେଲିସ୍କୋପ ହାୱାଇର ମାଉଇରେ ଅବସ୍ଥିତ ସେଥିରେ ଦେଖାଯାଇଥିଲା ।
ମାସାଚୁସେଟ୍ସର କେମ୍ବ୍ରିଜରେ ଥିବା ମାଇନର୍ ପ୍ଲାନେଟ୍ କେନ୍ଦ୍ର ପୂର୍ବରୁ ଏହାକୁ ଏକ ଗ୍ରହ ବୋଲି ବିବେଚନା କରିଥିଲା। ଏହାର ନାମ ରଖିଥିଲା ୨୦୨୦ ଏସଓ । କିନ୍ତୁ ପରେ ଯେତେବେଳେ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଗଣନା କରାଗଲା, ଦେଖାଗଲା ଯେ କିଛି ସମୟ ପାଇଁ ପୃଥିବୀ ସ୍ବପ୍ରେରିତ ଏକ ମିନି ଚନ୍ଦ୍ର ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ । ଏହି ମିନି ଚନ୍ଦ୍ର ପୃଥିବୀ ଆଡକୁ ଗତି କରୁଛି । ନଭେମ୍ବର ୮ରେ ଏହା ପୃଥିବୀର ହିଲ୍ ସ୍ପେର୍ ଅଞ୍ଚଳରେ ପ୍ରବେଶ କରିଛି ।
ପାହାଡ କ୍ଷେତ୍ରର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ପୃଥିବୀ ଠାରୁ ୩ ନିୟୁତ କିଲୋମିଟର । ଏହି ପାହାଡ ଅଞ୍ଚଳରେ ପୃଥିବୀର ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ ଶକ୍ତି କାମ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରେ । ଯାହାଦ୍ୱାରା ଅନ୍ୟ ଗ୍ରହମାନଙ୍କର ଶକ୍ତି ସହିତ କୌଣସି ବସ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କ ଆଡ଼କୁ ଗତି କରିପାରେ ନାହିଁ । ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ବିଶ୍ବାସ କରନ୍ତି ଯେ ଡିସେମ୍ବର ପହିଲାରେ ଏହି ମିନି ଚନ୍ଦ୍ର ପୃଥିବୀର ନିକଟତମ ହେବ। ଏହାର ଅର୍ଥ ପୃଥିବୀଠାରୁ ମାତ୍ର ୪୩୦୦୦ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ ।
ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ମିନିମୁନକୁ ଏକ ଗ୍ରହ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରୁଥିଲେ, ଶେଷରେ ଏହା ସ୍ବପ୍ରେରିତ ଉପଗ୍ରହ ପରି ମନେହୁଏ ବୋଲି କୁହାଯାଉଛି । ଏହା ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ପଥର ନୁହେଁ ବରଂ ଆକୃତିରେ ଖାଲି ଆଲୁମିନିୟମ୍ ସିଲିଣ୍ଡର ଭଳି । ସୌର ବିକିରଣ ଦ୍ବାରା ଏହାକୁ ପୃଥିବୀ ଆଡକୁ ପଠାଯାଉଛି ବୋଲି ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରୁ ଏହି ବସ୍ତୁକୁ ୧୭୦ ଥର ତର୍ଜମା କରିଥିବା ପ୍ରମାଣ ମିଳିଛି ।
ଆମେରିକାର ସ୍ପେସ୍ ଏଜେନ୍ସି ନାସା-ଜେପିଏଲର ଡେଭିଡ୍ ଫାରନୋଚିଆ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଯେତେବେଳେ ଆମେ ଏହି ବସ୍ତୁର ଆକାର ଏବଂ ଓଜନ ଅଧ୍ୟୟନ କରିଥିଲୁ ଏହା ଲାଗୁଥିଲା ଯେ ଏହା ଏକ ଉପଗ୍ରହ ଅଟେ। ଏହା ଏକ ଅତି ଛୋଟ, ହାଲୁକା ଏବଂ ନିମ୍ନ ଘନତା ବସ୍ତୁ । ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ ୧୯୬୦ରୁ ୭୦ ମଧ୍ୟରେ ନାସା ଦ୍ୱାରା ପଠାଯାଇଥିବା ସର୍ଭେର୍ ଚନ୍ଦ୍ର ଲ୍ୟାଣ୍ଡରର ଆପୋଲୋ ରକେଟ୍ ଏକ ସହାୟକକାରୀ ମନେହୁଏ । କାରଣ ଏହା ଟାଇଟାନିୟମ୍ ଡାଇଅକ୍ସାଇଡ୍ ସହିତ ରଙ୍ଗିତ । ତାଙ୍କର ସ୍ପେକ୍ଟ୍ରୋସ୍କୋପିକ୍ ବିଶ୍ଳେଷଣ ଦ୍ୱାରା ଏହା ପ୍ରକାଶ ପାଇଲା ।
୧୯୬୬ ମସିହାରେ ନାସା ଏକ ଆପୋଲୋ ରକେଟ୍ ସହିତ ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ସର୍ଭର- ୨ ନାମକ ଏକ ଉପଗ୍ରହ ପଠାଇଥିଲା। ଯାହା ବିଫଳ ହୋଇଥିଲା । କାରଣ ପୃଥିବୀ ଆଡକୁ ଆସୁଥିବା ଏହି ବସ୍ତୁର ପଥ ହେଉଛି ସର୍ଭର-୨ ମିଶନ୍ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଇଥିବା ଖରାପ ବୃଦ୍ଧିକାରୀ କାରଣରୁ ଏହା ଘଟିଛି । ବୁଷ୍ଟରର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ରକେଟର ଏକ ଅଂଶ ଯାହା ଇନ୍ଧନରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ରକେଟ୍ ଏବଂ ଉପଗ୍ରହକୁ ସାମ୍ନାକୁ ନେଇଥାଏ ।
ସର୍ଭର-୨ ମିଶନ ରକେଟର ବିଫଳତା ହେତୁ ୧୯୬୬ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୩ରେ ଚନ୍ଦ୍ରର କୋପରନିକସ୍ କ୍ରାଟର ସହିତ ସମଗ୍ର ମିଶନ ମୁହାଁମୁହିଁ ହୋଇଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଏହାର ଠିକ୍ ପୂର୍ବରୁ ରକେଟର ଉପର ପର୍ଯ୍ୟାୟ ସେଣ୍ଟୁର୍ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ କକ୍ଷପଥରେ ଅଦୃଶ୍ୟ ହୋଇଯାଇଥିଲା। ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହି ସମାନ ଘୂର୍ଣ୍ଣନ ପୃଥିବୀ ଆଡକୁ ଆସୁଛି । ଯାହାକି ଆଗାମୀ କିଛି ସପ୍ତାହ ପାଇଁ ଡିସେମ୍ବର ପହିଲାରୁ ପୃଥିବୀର ଦୁଇଟି ରାଉଣ୍ଡ ତିଆରି କରିବ। ଏହା ପରେ, ଆସନ୍ତା ବର୍ଷ ଏହା ସୂର୍ଯ୍ୟ ଅର୍ଥାତ୍ ସ୍ପେସର କକ୍ଷପଥକୁ ଫେରିବ ।
ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କ ଗଣନା ଅନୁଯାୟୀ, ସେଣ୍ଟୁର୍ ଡିସେମ୍ବର ପହିଲାରେ ସକାଳ ୩.୫୭ରେ ପୃଥିବୀ ଛାଡିବ । ଅର୍ଥାତ୍ ଭାରତୀୟ ସମୟ ଅପରାହ୍ନ ୨.୨୭ରେ ଏହା ପୃଥିବୀ ଦେଇ ଗତି କରିବ । ତା’ପରେ ପୃଥିବୀଠାରୁ ଏହାର ଦୂରତା ପ୍ରାୟ ୪୩ ହଜାର କିଲୋମିଟର ହେବ । ତାହା ହେଉଛି, ଆମର ଜିଓସିଙ୍କ୍ରୋନସ୍ କକ୍ଷପଥଠାରୁ ମାତ୍ର ୮୦୦୦ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ। ଆମେରିକାର ଲୋକମାନେ ଏହା ଆଲୋକିତ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ଦେଖିପାରିବେ ।
କୁନି ଚନ୍ଦ୍ର ଭାରତ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଦେଶରେ ଦୃଶ୍ୟମାନ ହେବ ନାହିଁ । ୨୦୭୪ ମସିହାରେ ଅର୍ଥାତ ୭୪ ବର୍ଷ ପରେ ପୃଥିବୀକୁ ଫେରିବ । ଏହା ପୃଥିବୀଠାରୁ ପ୍ରାୟ ୧୪.୯୬ ଲକ୍ଷ କିଲୋମିଟର ଦୂରରୁ ବାହାରିବ । ଏହାର ଧର୍ମ ଅନୁସାରେ ପୃଥିବୀ ପ୍ରତି କୌଣସି ବିପଦ ନାହିଁ । ୧୯୬୦ରୁ ୭୦ ମଧ୍ୟରେ ଆମେରିକା ଏବଂ ସୋଭିଏତ୍ ୟୁନିଅନ୍ ମଧ୍ୟରେ ମହାକାଶ ଏବଂ ଚନ୍ଦ୍ରରେ ପହଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରତିଯୋଗିତା ହୋଇଥିଲା । ସେଥିରେ ଅନେକ ମିଶନ ମଧ୍ୟ ସେତେବେଳେ ବିଫଳ ହୋଇଥିଲା ।
